Achtvoudigepad van Patanjali

De eerste twee stappen van het achtvoudigpad helpen ons om driften en emoties de baas te blijven. De yogahoudingen houden ons lichaam gezond. De vierde stap de adem, vormt een brug tussen lichaam en geest. Als je de adem beheerst, wordt ook de geest rustig. De vijfde stap is wanneer de geest rustig is dat je dan niet voortdurend laat afleiden door alle impulsen die via zintuigen binnenkomen. Deze eerste vijf stappen worden ook wel de uiterlijke leden van het 8voudig pad genoemd. Het streven naar een gezonde geest in een gezond lichaam en meer in harmonie leven met onze omgeving, dat is het streven als je deze vijf stappen probeert toe te passen.

De laatste drie stappen, die ook wel de drie innerlijke leden worden genoemd, helpen je beter te focussen en gericht door het leven te gaan. Uiteindelijk zal je via concentratie en meditatie je eigen geest beter leren doorgronden en in contact te komen met het zelf, het onbegrensde bewustzijn. De 8 stappen kan je achter elkaar opvolgen, maar het 8voudig pad hoeft niet in een bepaalde volgorde te worden doorlopen.

Hieronder volgt een beknopte uitleg van de acht adviezen.

Stap 1. Yama “omgang met anderen”

1. Ahisma, geweldloosheid. Naast fysiek geweld zijn er ook andere uitingen van geweld, zoals kwaadspreken over iemand. Iemand negeren of hardnekkig je zin doordrijven. Ahisma betekend dat je een ander geen schade mag toebrengen, niet in woorden en daden maar zelfs niet in gedachten. Het gaat erom dat je op de juiste wijzen, in overeenstemming met je geweten vanuit mededogen handelt.
2. Satya, waarheid. Het gaat er hierom dat je leeft vanuit oprechtheid, in gedachten, woorden en daden. Pas als je integer en eerlijk naar jezelf bent, kan je dat ook naar anderen toe zijn. Ben je eerlijk, open en trouw aan jezelf dan ontstaat er een transparantie in je die je ook naar je buiten toe uitstraalt. Je zult helderder zien en meer vertrouwen op je eigen intuïtie.
3. Asteya, niet stelen. Het gaat dan niet alleen om diefstal van goederen, maar ook om niet nutteloos iemands tijd gebruiken en geen ideeën van andere te stelen. Met andermans veren pronken of iemands vertrouwen misbruiken horen hier ook bij.
4. Brahmacharya, kuisheid. Je niet laten meespelen in obsessies, je onthouden van het verlangen naar iets. Bijvoorbeeld het steeds terug verlangen naar een prettig moment of aangename ervaring of sensatie. Je mag genieten van het moment zelf, maar probeer het los te laten.
5. Aparigraha, niet begeren. Niet steeds oppotten, steeds meer willen hebben. Je kan aan materiele dingen denken. Zoals altijd de nieuwste spullen willen hebben. Je kan ook denken aan afstand doen van beelden die je van jezelf heb. Zoals ik heb een belangrijke functie, dus ik ben onmisbaar. Je losmaken van verwachtingspatronen en je zelfwaarde herkent. Misschien het je een hoge positie in een organisatie, maar sta erbij stil dat je zonder je collega’s niks kan bereiken. Uiteindelijke doel is je pure zelf tevoorschijn halen, het is een actief proces waarbij je oude patronen probeert te doorbreken.

 Stap 2. Niyama’s,  “hoe aardig je bent voor jezelf”

1. Saucha, zuiverheid. Het verzorgen van je lijf is een eerste stap naar zuiverheid. Je lichaam is de tempel waarin je geest spiritueel kan groeien. Goede verzorging bestaat niet alleen uit wassen en schone kleren dragen maar ook dat je volwaardige voedsel eet, regelmatig vast en jezelf rust gunt. Bij een rein lichaam hoort ook een zuivere geest. Een geest zonder onzuivere gedachten zoals boosheid, afgunst en hebzucht. De negatieve gedachten of emoties zitten vaak in de weg. Het belemmert om in het hier en nu te leven en te genieten.
2. Samtosa, tevredenheid. Je bent in balans als je tevreden bent met wat je op dit moment hebt. Het is niet alleen tevreden zijn met je nieuwste aankoop, maar ook met alles wat zich aandient. Dus ook als je geen geld heb om te winkelen of als je kind blijft zitten. Als je ontevreden bent is het lastig te concentreren, je bent vooral bezig te denken wat nodig is om wel tevreden te zijn. Tevredenheid kan je aanleren een belangrijke regel hierbij is, heb geen verwachtingen van mensen ook bijvoorbeeld bij de uitkomst van je eigen handelen.
3. Tapas, zelfdiscipline. Om bij jezelf te blijven en voortdurend alert te zijn, is naast zelfdiscipline of wilskracht ook enthousiasme nodig. Het gaat om naast doorzettingsvermogen er ook zin in te hebben aan het doel dat je voor ogen heb. Maar je moet het wel goed doseren door steeds bij jezelf na te gaan en onder alle omstandigheden weet hoe te handelen.
4. Svadhyaya, zelfstudie. Eerste stap hiertoe is het bestuderen van de heilige geschriften. Al is yoga gericht op kennis door ervaren, intellectuele ontwikkeling kan een goeie basis zijn om problemen te begrijpen. Je dringt door tot de kern van je eigen wezen door diep na te denken, te reflecteren en zelfstudie.
5. Isvara pranidhana, overgave. Overgave betekend ‘onderwerping’ en ‘toewijding’. Toewijding betekend dat je je helemaal geeft aan een persoon of doel. Je geeft je zonder er iets voor terug te verlangen, je doet wat juist is. Al wil dat niet zeggen dat het op dat moment altijd prettig is. Verder betekend het dat je je overgeeft aan een hogere macht, dat je niet overal controle over heb in je leven.

 3. Asana’s “lichaamshoudingen”

De yogahoudingen bevorderen de zelf genezende kracht van het lichaam. Ze maken je sterk en soepel en verwijderen de afvalstoffen. Je organen hebben baat bij de zachte massage door de houdingen. Je heb een gevoel van tevredenheid en rust na afloop van de yoga les. Wat het verschil is tussen de Asana’s en bijvoorbeeld gymoefeningen is dat de adem wordt verbonden met de houding of beweging. Het gaat erom met welke intentie je oefent. In de yoga wordt er ook vanuit gegaan dat de houding op de mat weergeeft hoe je in het leven staat. Uiteindelijk hebben de Asana’s als doel je lichaam soepel te maken waardoor je een lange tijd in de traditionele meditatiehouding kunt zitten.

4. Pranayama “adembeheersing”

Ademen is een onbewust proces, toch heeft het voordelen om er regelmatig bij stil te staan en te werken aan een betere ademhaling. De adem vormt een brug tussen lichaam en geest. Psychische klachten kunnen zich bijvoorbeeld uiten in hyperventilatie. Zijn we geconcentreerd bezig, dan wordt onze adem vanzelf lang en regelmatig. Eenvoudig gezegd, de geest volgt de adem. Door goed te ademen wordt onze geest rustiger en zijn we beter in staat om naar ons diepste zelf te luisteren. Het is van belang dat je door de oefeningen je adem kan verlengen of vergroten waardoor je aan de ene kant rustiger en de andere kan energieker gaat voelen.

5. Pratyahara “zintuigbeheersing”

Wanneer we niet ingaan op de prikkels die onze zintuigen voeden, zijn we in staat onszelf terug te trekken en naar binnen te keren. In Prathyahara plaats je als het waren een deur tussen je zintuigen en het denken, Door je zintuigen neem je de hele dag van alles waar. Daar kan je erg moe van worden zeker als het ongevraagde en onbedoelde informatie is. Door oefenen in het bewust worden van en de controle krijgen over je zintuigen, neem je minder waar. Op deze manier helpt het je om je te concentreren op één ding. Het helpt om minder naar buiten gericht te zijn, en meer naar binnen.

6. Dharana “concentratie”

Het betekend ‘op één punt gerichte aandacht’. Je richt je op één ding, een lichaamsdeel of ademhaling, voorwerp of klank en blijft daarop focussen. Het is niet makkelijk want je gedachten zijn voortdurend in beweging. Je zult steeds afdwalen. De oefening is om telkens weer met je aandacht terug te gaan naar je focuspunt. De stroom van gedachten zal worden gekalmeerd en dan komt je tot Dharana, het denken is gericht op één ding. Op deze manier maakt je ruimte vrij om te voelen, en uiteindelijk je ware kern te kunnen ervaren.

7. Dhyana “meditatie”

Een gecontroleerde geest is het hoogste wat je kun bereiken. Sluit je geest af, wat je in feite met Pratyahara en Dharana al doet, dan wordt hij rustig. Het is een mentaal proces. Je ervaart alles als een ‘eenwording’ van het lichaam, geest en ziel. Het is belangrijk dat je elke dag mediteert, zelfs als je slechts 1o minuten per dag mediteert vinden er al veranderingen in lichaam en geest plaats. Er worden wetenschappelijke onderzoek gedaan naar de effecten van meditatie. Er is onder andere uit het onderzoek gekomen dat tijdens de meditatie de alfagolven in je brein toenemen. Alfagolven zorgen voor de staat van ontspanning vlak voordat je in slaap valt. De stofwisseling vertraagt, de lichaamstemperatuur en bloeddruk dalen. Regelmatig meditatie leidt tot meer activiteit in een deel van je linkerhersenhelft dat in verband staat met het ervaren van geluk en ontspanning.

8. Samadhi “verlichting”

Het uiteindelijke doel van yoga is dat je een staat van verlichting bereikt. In Samadhi is je denken losgekoppeld van je lichaam, fysiek ben je aanwezig maar er is geen reactie op uiterlijke prikkels. Je rondspringende geest houdt zich tijdelijk even stil. Alles is goed zoals het is, er is een gevoel van gelukzaligheid en verbondenheid. Je kunt het zien als het ervaren van een ultieme balans in jezelf, je lichaam, geest en ziel zijn met elkaar verbonden. Je bent op zoek gegaan naar jezelf en je hebt jezelf bijgeschaafd, je voelt je bevrijd en dus een stukje lichter.